Katkı alacağının tanımı 4721 Sayılı Türk medeni Kanununun 227. Maddesinde tanımlanmıştır.

TMK MADDE 227 :Eşlerden biri diğerine ait bir malın edinilmesine, iyileştirilmesine veya korunmasına hiç ya da uygun bir karşılık almaksızın katkıda bulunmuşsa, tasfiye sırasında bu malda ortaya çıkan değer artışı için katkısı oranında alacak hakkına sahip olur ve bu alacak o malın tasfiye sırasındaki değerine göre hesaplanır; bir değer kaybı söz konusu olduğunda katkının başlangıçtaki değeri esas alınır.

Bu madde hükmüne göre katkı alacağı koşulları :

RESMİ EVLİLİĞİN VARLIĞI  :

Katkı alacağı Aile hukukundan doğan ve resmen evli kişiler arasında evlilik süresinde doğan bir alacaktır.

Kişilerin evlilik öncesi birbirlerinden bu tür alacakları katkı alacağı hükümlerine göre değil Nişanlılık dönemiyle ilgili özel hükümlere ya da genel hükümlere tabidir.Yine eşler resmen evli değil iseler katkı alacağından söz edilemez. Bu tür alacaklarda genel hükümlere tabi alacaklardır.

KATKININ EŞLER ARASINDA OLMASI :

Katkı alacağı eşler arasında söz konusu olabilir.Eşlerin diğerinin yakınlarından olan alacakları katkı alacağı değildir.TMK. madde 227. Madde “eşlerden biri diğerine “ifadesiyle bunu açık olarak belirtmiştir.

KATKININ YAPILMIŞ OLMASI  :

TMK madde 227 katkının katkının 3 türünü öngörmüş olup bunlar,bir malın edinilmesine, iyileştirilmesine veya korunmasına ilişkin olması gerekmektedir.Eşlerin evlilik birliğinin ihtiyaçları ve çocuklar için yaptıkları katkılar katkı alacağına konu olamaz.

KATKININ MAL VARLIĞI VEYA PARA İLE ÖLÇÜLEBİLEN MADDİ VEYA HİZMET DEĞERİYLE BULUNULMASI :

Türk medeni kanunu katkıdan bulunmaktan söz etmiş katkının türü ile ilgili bir sınırlandırma getirmemiştir.

Yargıtay içtihatları doğrultusunda katkının mal varlığı,para ile ölçülebilen maddi veya hizmet değeriyle olabileceği kabul edilmiştir.

KATKI KARŞILIKSIZ YAPILMAMIŞ OLMALI :

TMK 227. Maddesi katkı alacağının hiç yada karşılık almaksızın gerçekleşmesi halinde doğabileceğini ifade etmiş olup katkı alacağı karşılıksız yapılmayan katkıların karşılığıdır.

Karşılıksız yapılan katkıya bağışlar girmekte olup bir eş diğer eşin malına karşılıksız olarak katkıda bulunmuşsa bağış yapmıştır. Bağış ile katkı alacağını birbirinden ayırt etmek gerekir.

KATKININ KARŞILIĞININ ÖDENMEMİŞ OLMASI  :

TMK 227. Madde “ hiç yada uygun karşılık almaksızın” şeklinde ifade edilmiş olup katkıda bulunan eş diğerinden bunun karşılığını almış ise katkı alacağı gündeme gelmez.

ALACAĞIN BİR SÖZLEŞMEYE DAYANMAMASI :

Eşler arasında satım sözleşmesi, karz,istisna veya vekalet sözleşmesi gibi sözleşmeden doğan alacaklar katkı alacağına konu olamaz. 24.11.2020

AV. KAMURAN YILDIRIM

İLGİLİ İÇTİHAT ÖRNEĞİ

T.C.YARGITAY 8. HUKUK DAİRESİ E. 2018/13201 K. 2018/16155 T. 25.9.2018

• EŞLER ARASINDA KATKI PAYI ALACAĞI ( Evlilik Birliği İçerisinde Edinilen Tescillerin Yarısının İptali İle Davacı Adına Tescili – Kadın veya Kocanın Mal Rejiminin Devamı Sırasında Diğerinin Edindiği Malvarlığına Katkısı Sebebiyle Katkı Payı Alacağı İsteğinde Bulunabilmesi İçin Mutlaka Para ya da Para İle Ölçülebilen Maddi veya Hizmet Değeriyle Katkıda Bulunması Gerektiği )
• KATKI PAYI ALACAĞININ HESAPLANMASI ( Davacının Talebine İlişkin Dönemde Eşler Arasında Yasal Mal Ayrılığı Rejimi Geçerli Olduğundan Borçlar Kanunu’nun Genel Hükümleri Göz Önünde Bulundurularak Katkı Payı Alacağının Hesaplanacağı – Evlilik Birliği İçinde Davacının Makine Mühendisi Davalının İse Kuaför Olarak Çalıştıklarından Evi Geçindirme Yükümlülüğü Sebebiyle Yapabileceği Harcama Eşlerin Kendi Gelirlerinden Düşülerek Gerçekleştirebilecekleri Tasarruf Miktarlarının Ayrı Ayrı Tespit Edilmesi Gerektiği )
• MAL AYRILIĞI REJİMİ ( Evlilik Birliği İçerisinde Edinilen Tescillerin Yarısının İptali İle Davacı Adına Tescili/Eşler Kendi Malları Üzerinde Tasarruf Yetkisine ve İntifa Hakkına Sahip Mallarının İdaresi de Kendisine Ait Olacağı – Her Birinin Malları Geliri ve Kendi Kazançlarının Kendilerine Ait Kişisel Malı Olduğu )

743/m.170

4721/m.227, 236